Sunday, September 23, 2012

Pagnamnam sa Sining ng Kamatayan: Isang Review ng Battalia RoyaleVersion 3.0 ng Sipat Lawin Ensemble

Annotation:
Isang review sa isang alternatibong dula na napanood ko kagabi.

Oo nakakita na ako ng patay. Subalit walang pagkakataon na nakakita ako ng namatay sa harap ko. Marahil ito ay dahil hindi ko talaga kaya o talagang may konsepto na nakakapaloob sa bawat sistema natin na ito ay nakakapangilabot. Nakakatakot na ayoko siyang maranasan. Siguro dahil sa mga misteryong nakapaloob sa konsepto ng kamatayan gaya ng kakaibang init sa pakiramdam kahit de-aircon na ang kwarto ng isang tao na kakamatay lang. Dahil raw ito sa paglisan ng kanyang kaluluwa mula sa kanyang katawan. Teka. Pipikit muna ako. Ayoko to pag-usapan. Kakapangilabot eh. Sa mga ospital naman, ang ibang namatayan, lilisan sa silid. Uupo sa labasat iiyak. Ayaw nila itong makita. Ayaw nila itong maranasan.
Subalit kagabi, hindi ko inaasahan na itutulak ako ng aking pagmamahal sa sining ng teatro upang lakasan ang aking loob na panoorin hindi lamang ang mga namamatay kundi ang pagpapatayan ng mga 40 tauhan sa harap ko. Sa dulang ito, layuninng mga tauhan na mabuhay; ang matirang pinakamalakas at pinakamatalino upangtanghaling nag-iisang kampeon. Ito ang pinakabagong dula ng  Sipat Lawin Ensemble – Ang Battalia Royale na nasa pangatlong bersyon na. Base ito sa nobela ni Koushun Takami na mas lalo pang pinasikat ng pelikula sa parehong titulo. Inaamin ko na hindi ko pakailanman nabasa ang nobela o kahit inalam kung ano ang sinasabing pelikula.  Sinadya ko talaga na hindi bubusuginang aking kamalayan kung ano ang aking susuungin ng gabing yaon. Mas nais ko kasi na pumunta ako sa dula na blanko ang isip at sila na lamang ang pupuno. Oo may mga nagsasabi rin na ito ay dula ng mga patayan at may kinakailangan napartisipasyon ng mga manonood.

Kaya hindi na ako nagbasa o nagclick sa google para hanapin angmas marami pang impormasyon dahil marahil ay walanamang halos mababasa talaga dahil hindi ito naliligaw sa mga kadalasang mgapatalastas ng mga higanteng kompanya sa teatro. Wala rin silang ads sa mgamalalaking pahayagan, radyo o telebisyon. Tanging mga malalapit na mga kaibiganko sa teatro ang nagbigay sa akin ng mungkahi bilang karagdagang karanasan kobilang playwright na panoorin ang Battalia na siya namang tinanggap ko ng bukalsa loob dahil sa interes na rin na makaalam ng mga kontemporaryong pamamaraanng paglalahad sa entablado.

Sa pagpasok sa venue, nakakamangha lamang ang pagtutulunganng mga kasapi ng ensembles bilang mga taga-asikaso sa amin, pagbubuhat ng mgalamesa, paglilipat ng kung anuanong gamit, pagpapaliwanag kung saan kamitutungo pagkabili ng tiket, taga-ayos ng props,  at nakakagulantang na pagsisigaw upang kami aypalabasin sa pagkukumpol sa may pintuan ng museong pambata. May emergency ba? May lindol? Basta eto ako at sumabay sa mabilis na pintig ng puso ko sa kaba sakung ano ang nangyari sa loob. May nasakran ba sa rehearsals? Hindi bamatutuloy ang palabas? Bakit hindi pa kami pinapapasok?

Sumigaw muli ang mama at buong takot ko pa rin na hinarap ito at pinakinggan upang namnamin kung ano na ang nangyayari. Maglalabas na ba sila ng armalite at tatadtarin kami upang gawing longganisa? Pero hindi. Unti-unti kung nahihimay na totoo nga. Hindi sa loob gaganapin ang palabas. Walang magiging entablado. Sa labas mangyayari ang lahat.

Hindi gaya ng mga karaniwang dula, walang pambansang awit na kinanta at diretso na agad sa pagbi-brief ng organizers kung ano ang mangyayari sa kabuuan ng dula. Nakita ko na lumabas si Gabe Mercado– isa sa mga hinahangaan ko na komedyante.  Pumasok agad sa isip ko ang Yakult. Pero sa kanyang mukha sa oras na yaon, hindi na siya angendorser ng Yakult na alam ko na matatawa ako. Nakakatakot siya. Siya ay anggumanap ng napakasamang  Fraser Salomon.  Binigay sa kanya ang mikropono at siya mismoang nagpaliwanag ng panuntunan. Sinabi niya ata ang panuntunan ng mga dalawa o tatlongulit hanggang sa unti unti naming nakakakabisa. Basta bawal ang makikialam athahawak sa mga artista pero sila ay may kakayahan na itulak kami kungkinakailangan. Kailangan raw naming maging alerto sa lahat ng oras.

Rated 17ang dula. Kaya kung sinuman ang magnanais na manood nito ay: “Watch at your own risk.” Nadagdagan na naman ang kaba ko. Alam niyo na kung bakit.

Nagbrief si Fraser sa amin kung ano ang aming susuungin. Itoay ang tungkol sa paano namin gustong mamatay. Nakakatakot ang tanong. Perohindi ko naman sinagot. Habang lahat kami ay nakatumpok sa labas na parang mgausisero sa isang shooting ay nagpasimula sila ng isang laro. Ang classic nakiller-killer game. Natandaan ko pa ito na nilalaro namin noong highschoolkung saan sa pamamagitan ng bunutan may isa na kikindat sa kasama para mamatay.Depende sa nakasunduan na bilang ng mga namatay, huhusga na ang pulis kung sinoang kanyang aakusahan suspect. Kung mahulaan niya ng tama, talo ang killer; kung hindinaman talo ang pulis. Sa gabing yaon ay pinatern ang larong yaon.

Pinapikit nila kami na siyang ginawa ko rin dahil masunurinakong tao. Iniisip ko baka niloloko lang nila kami o pinagtitripan. Pero hindi.Ang may magtatapik raw sa balikat namin ay senyales na ikaw ang tinatalagang “killer.”May nag-tap sa akin. Naramdaman ko ‘yun. Pinamulat na nila kami at sinabi na ang lahat ng killers ay papatay sa pamamagitan ng patago nilang paglabas ng dila nila sa mga biktima. Sahudyat ni Fraser, naglakad lakad nakami. At nagsimulang magsigalaw ang madla naparang mga zombies na naghahanap ng mga mabibiktima. Nahiya ako maglabas ngdila. Ganoon rin ata ang iba. Bahala na kako. Basta lakad lang nang lakad. Maymga nakita akong bumulagta (performance level) at mga umuungol. Nakakapangilabotkung iisipin mo na totoo ito. Pero dumadami sila. Ang gagaling ata ng mgakillers. Pero bakit parang walang dumidila sa akin? Nagtapos ang larong yaonupang sabihin sa amin na lahat kami ay mamamatay (wag naman sana). Medyo basaang sahig dahil sa ulan pero ang iba ay sumunod talaga at bumulagta; parang totoo.Nagsquat na lang ako gaya ng iba at nakinig sa susunod na iaanunsiyo. Pumilisila ng mananalo. Siya raw ang nakita nilang pinakabrutal na pinatay ng killer.Kung ano man ang ginawa ng nanalo, hindi ko na inalam. Inimagine ko na lang namagaling talaga siyang umarte. 

Hindi mawawala ang chimes sa bawat simula ng bawat dula. Hinanap ko ito sa palabas at sapagrinig ko ng pagdagundong ng mga tambol, eto na nga yun. Ramdam ko na nasakakaibang mundo na ako. Magsisimula na ang Battalia Royale. Sumigaw ang isang mama.Nakakapangilabot. Nakakatakot ang boses niya na aakalain mo napapatay siya ng isa sa amin. Nakakamangha rin.  Napalunok ako ng laway at  niyaya ang kaibigang kasama ko paraumuwi. Tinawanan lang niya ako kaya sabi ko sa sarili ko, sige para sapagmamahal sa teatro.

Ang pagsigaw pala niya ay ang paghahati ng buong manonood sadalawa o tatlong grupo. Napapunta ako sa Group B at nasigawan ng isang ensemblemember na Group B TAKBOOOOOO! Na siya namang buong takot ko na sinunod. Angibang grupo ay napunta sa ibang lugar, hindi ko alam kung pagpapatayin silabasta bahala na. Nandito na ako. Comical ang takbo ko dahil sa bagal ng mgataong nasa harapan ko. Mabuti na lang nga at magaan lang ang bag na dala ko.Mainam rin ang suot ko na sapatos para sa takbuhan. Masaya ito.

Napunta kami sa isang gilid na parte ng museong pambata.Gaya ng sinabi sa briefing, sa labas mangyayari ang lahat. Bumungad sa amin angmga artista. Nakadamit pag-eskwela sila. Bulagta. Walang malay sa lupa. Inutasankami na manood sa paligid ng mga nakabulagtang mga artista. Napakabilis lang nglahat para makabuo ng isang espasyo bilang entablado sa labas. May nakaset rinna ilaw sa taas bukod pa sa mga may dala-dalang flashlights na mga ensembles.Lumabas ulit si Fraser at sinabi na ang mga nakabulagta ay mga mag-aaral ng ClassHope of Our Lady of Guadalupe High School, Manila. Nawalan sila ng malay dahilsa usok habang papunta sila ng field trip. Paglaon nang nagkamalay na ang lahat,medyo magulo dahil madami sila talaga at walang pagkikilanlan kung sino ito atsino siya. Pero hindi ko ito pinansin at nagpatuloy sa pakikinig kay Fraser. Pansininang nakalagay sa mga leeg ng mga estudyante na umiilaw. Sabi ni Fraser yan rawang magpapakita kung buhay pa sila o patay. Isip ko, parang indicator. Marahilmamaya magiging kapakipakinabang sa manonood para malaman kung buhay pa angkarakter o hindi. Pagkatapos, sinabi niya sa mga mag-aaral na magkakaroon ngisang laro kung saan iniwanan ang bawat isa sa kani-kanilang mga bag ng armaspara gamitin nila sa pagpatay hanggang sa matira na lang ang isa na mananalo. Hindi ko lubosmaisip kung ano ang gagawin ko kung isa ako sa mga estudyante sa sitwasyong yaon. Natakot ako bigla. Marahil posiblerin na mangyari. Hinawakan kong mahigpit ang bag ko.

May pumalag na estudyante. Nagmura. Nagwala. Na siya namangmahinahon sa sinabihan ni Fraser. Hanggang sa makarinig ako ng putok ng baril.Sa unang pagkakataon, nakakita ako ng pumuslit na dugo mula sa katawan ng isangtao. Natalsikan ang damit ko ng dugo. Napamura ako. Hanggang sa binaril pa ang isa pang mag-aaral nanagrereklamo rin. Nakakatakot! Sobrang nakakapangilabot.

Sumigaw ulit ang mama sa amin. Takbo raw ulit kami. Ah alamko na kako. Sa ibang venue na naman kami. Ngayon ko lang napagtanto ang takbong dula, na inilalahad ang lahat ng mga pangyayari sa aktwal na oras, walangentrance at exit sa entablado. Sa pagtakbo ko pa nga papunta sa kabilang venue,napatingin ako sa pinanggalingan ko. Kahit iniwan na ang mga artista ng mgamanonood at hindi na sila iniilawan ay nasa performance level pa rin sila. Parang totoong nagpatayan talaga. Angmga pinatay naman ay hindi kailanman bumangon. Hinila lang sila ng mgaorganizer na parang totoo! Parang totoong may laro! At kami ang mga invisiblebeings na nanonood sa kanila!

Nagtakbuhan ang mga mag-aaral. May iba nagtago. May ibalumaban at naglaro. Dito ko na naungkat ang mga iba-ibang personalidad ng bawatmag-aaral. Nagpapasalamat ako at hindi siya gaya ng mga Japanese Films na bastabasta na lang pumapatay, na walang usap usap, na walang pinaghuhugutan. Dito saBattalia Royale ng Sipat Lawin Ensemble, bilang isang playwright, naramdaman kokung gaano pinagtahitahi at pinagdugtong dugtong ang bawat personalidad.Nakakamangha ang mga naririnig ko na mga salita sa kanila na lahat ay may twistat hindi ko kailanman nahulaan kung ano ang mangyayari.

Nagkalapitan ang mga magkakaibigan, ang mga magbestfriendspero hindi rin ibig sabihin na talagang magkakaroon sila ng tiwala na hindinila papatayin ang isa’t isa. May mga pag-uusap ako na narinig upang tuluyankong maunawaan na sa pagkakataon na ako ay nasa kanilang kalagayan ay maari koring isipin ang aking sariling kapakanan upang pumatay kahit sino pa sa akingminamahal. Killer instinct ang tawag doon depende kung anong armas anggagamitin ko sa kanila. Hindi ko rin alam bakit naiisip ko pa rin ‘yun hanggang sangayon.

Ilan sa mga nakakatuwang armas na napanood ko na napunta kayJulius Francisco ay isang tinidor. Nagkaroon siya ng moment sa isang parte ngvenue na pinanood ng grupo namin. Hindi ko naunawaan ang sinasabi niya, kungnababaliw na siya o talagang nais lang talaga na ilagay siya sa puntong yaonpara isipin namin na nakakatawa siya dahil gamit lang niya ay isang tinidorupang itutok sa kung sinuman man ang mapadaan. At pumasok sa eksena si LakhiYoo, na bestfriend niya. Armas niya ang baril na ititutok niya kay Julius.Mahaba haba rin ang kanilang eksena na wala namang nakakagulat na tagpo kungtatanggalin natin ang parte na nagkayakan sila. Maiisip ko lang na itongdalawang ito ay nandiyan lamang para sabihin na may mga genius sa eskwelahan namaaaring magintercept ng mga signal ng mga nakalagay sa kanilang leeg. Hanggangdoon lang ang naiintindihan ko. Hindi na ako nagkaroon ng interes sa karakter nila.

Nakakatuwa naman ang grupo ng mga babae na nasa lighthousekung saan  tinawag ni Fraser na mgamiyembro ng lighthouse family na pinamumunuan ni Jessica Adriano (ang classvice president). Sila ang mga grupo na piniling itabi ang mga armas, magtago,at huwag sumali sa laro. Hindi ko alam kung hanggang saan sila magtatagal.Palaisipan rin sa akin kung sa paanong paraan sila mamatay gayong nakatagosilang lahat sa lugar na yaon.

Hindi ko rin malilimutang tagpo ang ilan sa mga Rated 17 namga eksena na sa aking palagay ay nagpadagdag ng anghang sa Battalia Royale attapang sa paglalahad ng totoo. Kahit sino naman siguro, kung alam nilangbinibilang na lang ang kanilang oras sa mundo at birhen pa rin ay mag-aasam namadevirginalized kahit sa huling pagkakataon; kahit sa hindi pa nila gaanong kilala tao.Siguro kahit ‘yung mga bagay na gusto nilang sabihin ay masasabi na rin nila.Yaon na kasi ang huli. Wala nang nakakahiya. Mamamatay ka rin naman na. Isa samga nagustuhan kong eksena ay ang mala-romeo and Juliet na pagpapakamatay ngmagkasintahang Francis Bauzon at Malaine Estillore na ginawa nila pagkataposmalaman ni Francis na nais ni Malaine na masex siya. Ang isa pa ay angpaghahalikan Cacai at Ina na kapwa babae. Nakakamangha ang karakter ni Cacaikung saan napagtatanto ko sa mga eksena niya na hindi sapat ang pisikal naarmas para ikaw ay manalo sa mga labanan; mas makapangyarihan pa rin ang salitaat ganda. Inaamin ko na binantayan ko nang husto si Cacai dahil para sa akin siyaang nangibabaw sa lahat ng mga mag-aaral. Sobra ako nahook sa kanya parasubaybayan lalo na sa mga fight scene.

Alam ko na may nasaktan sa totoong buhay sa pagpapalitan ngmga hagupit ng espada at itak kaya buong buo akong namamangha sa mga eksenangyaon. Nagkaroon ng ‘magic’ ang labanan lalo na nang sinasabay na ito ng mgatambol. Ang pinakaheart beatic ng labanang eksena sa lahat ay ang laban ni Cacai at ni VictorVicente na nagpabigay sa akin ng feel na parang nasa totoo talaga akong eksena nglabanan hindi lang ng armas kundi ng mga salita. Hindi nila ako binigyan ngpag-iisip na ang paghawak ng armas at paghagupit nito ay tatapos na sa kwento.Nilihis pa nila ako ng nilihis hanggang sa hinimay himay nila ang kani-kanilangpagkatao at kung bakit sila ganoon. Siguro kayo na ang manood sa eksena nila atdi ko na papaliwanag . Ito ang masasabi kong “the best part” of Battalia Royaleversion 3.0.

Gumawa rin ang sila ng kakaibang pakiramdam sa akin sa kungsaan makukunsiyensiya ako sa kung bakit pa ako nanonood sa mga nagpapatayan.May eksena kasi doon na pansamantalang tinigil ni Fraser ang laro para malamankung may mas marami pang hindi pabor na panoorin ang mga mag-aaral na nagpapatayan.Kung ang mayorya ay umaayaw na magpatuloy ang laro, papauwiin na raw lahatng mga bata. Kaming mga manonood naman ay nakinig at bumoto. Halos pumutok angpuso ko na pumayag na magpatuloy ang laro. Dinig na dinig kasi naman angpagmamakaawa ng mga mag-aaral sa aming itigil na. Lahat sila umiiyak. Parangtotoo! Parang totoong totoo! Nakakalungkot! Pero lahat halos kami ay pumayag kaya nagpatuloy pa anglaro.

Nag-anunsiyo na naman pagkatapos ng panghuling 45 minuto ng laro.Nabuwag na ang mga binuong mga grupo ng manonood at buong tuwa ko na malaman na hinahayaan na kaming mag-ikot sa lahat ng mga venue. “Choose our own discovery.”Agad kong hinanap si Cacai pero hindi ko siya makita dahil na rin sa lakas ng ulan. Madami na ring namatay marahil sa dami nila ay hindi na naligpit ng mga organizer. May mga nakita ako sa daan na mga bulagtang bangkay ng mga mag-aaral, duguan, may mga saksak, etc. Alam ko lahat sila ay may kanya kanyang kwento. Hindi ko lang sila naabutan. Sino ba ang pumatay sa kanila at siyempre bakit sila pinatay. Yaon ang naglaro sa isip ko. Nanatili lang silang nakahiga roon na dinadaanan daanan lang namin kahit sa nakadapa pa sila sa putikan. Again, grabe ang pakiramdam... parang totoong mga bangkay talaga.

Nakakatuwa rin malaman na may 4 pala sila na magkakaibang wakas sa mga ibang araw ng palabas na siya lamang na malalaman ng mga artista mula sa direktor sa kalagitnaan  ng dula. Hindi ko na rin ilalahad ang wakas na napanood ko.Hinahayaan ko na kayong magexplore at manood lalo na ng mga gaya ko na dati’y nakakaramdam ng takot sa kamatayan. Inaanyayahan ko kayo na manood nito hindi dahil sa gusto ko kayong mamatay sa atake sa puso kundi para sabihin sa inyo na narito sila para turuan kayo na harapin ang inyong kinatatakutan; na lahat ay may dahilan; na ang ipis ay pinapatay dahil kailangang patayin – nakakadiri pero kailangan.

Sa kabuuan, ako ay lubos na nagagalak at nabuhay ako sa panahon na pinalabas ng Sipat Lawin Ensemble ang ganitong dula. Saludo ako sa inyong dedikasyon sa malayang pamamahayag, sa tapang ng inyong pagtira sa isa sa mga sensitibong paksa ukol sa kamatayan. Mabuhay kayo!


Battalia Royale 3.0
When: September 14, 15, 16, 21, 22, and 23, 2012.
Where: Museo Pambata at 7pm.



Get Access Passes Here: http://www.facebook.com/sle.tickeroyale

Post a Comment

POST YOUR COMMENT BELOW

Bi Thumb rating